Dublaj için kapsamlı rehber

Altyazı mı, dublaj mı—Kimin haklı olduğu konusunda tartışmaların bitmediği ve uzun süre daha biteceğe benzemeyen o sonsuz muhabbet. Ama bu, kendi fikrimizi paylaşmamıza ve size bu konuda bakış açımızı sunmamıza engel değil. Bugün dublaj tarafındayız ve hem animasyon hem de canlı aksiyon projelerinizde nasıl fark yaratabileceğinizi anlatacağız.

Dublaj nedir ve film endüstrisinde nasıl kullanılır?

Detaylara geçmeden önce, dublajın tam olarak ne olduğundan kısaca bahsedelim. Özetle dublaj; animasyon ve film endüstrisinde, orijinal seslerin yerine geçmek üzere ek ses kayıtlarının oluşturulduğu bir post-prodüksiyon sürecidir. Dudak senkronizasyonu ve diğer ses prodüksiyonlarını içerir ama kısaca anlatmak gerekirse, sevdiğiniz bir animeyi altyazı okumadan izlemenizi sağlayan süreç işte budur. Özellikle çocuk programlarında—hem yerli hem de yabancı yapımlarda—bu çok sık kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca bazı Avrupa ülkelerinde de oldukça popülerdir; örneğin Rusya’da en meşhur filmler bile dublajlanır (gerçi orada daha çok basit seslendirme tercih edilir).

Dublaj türleri ve amaçları

Peki, ne tür dublajlar var?

Oyun yerelleştirmesi

Tabii ki video oyunları da diğer dillere dublajlanır (yani yerelleştirilir). En sevdiğiniz oyunu açıp ses ayarlarına bir göz atın; seçebileceğiniz bir sürü dil seçeneği göreceksiniz.

Düzeltici dublaj

Ancak belirtmek gerekir ki dublaj her zaman erişilebilirliği artırmak için yapılmaz. Örneğin, orijinal ses dosyaları hasar gördüğünde, dublaj sayesinde ses kalitesi onarılıp eski haline getirilebilir.

Eğitimsel dublaj

Bilgi değerlidir ve yabancı dil engeline takılıp kalmamalı. Bunun yerine, birkaç seslendirme sanatçısıyla çalışıp, biraz da ses mühendisliğiyle gerekli tüm eğitim materyallerini hedef dilinize taşıyabilirsiniz. Belgesellerde, yazılım eğitimlerinde ve benzeri pek çok durumda zaten bu yöntem kullanılır.

Dublajın, bir film veya diziye katkıları

Kabul etmek gerekir ki eğlence sektöründe dublaj ve dudak senkronizasyonu gerçekten fark yaratır; söz konusu içerik türü ne olursa olsun. Netflix gibi bir dijital platform kullandıysanız, ne demek istediğimizi biliyorsunuzdur. Medya kuruluşlarının dizilerinin dublajlı sürümlerini sunmasının nedeni gelirlerini artırmaktır. Basitçe: Ne kadar çok izleyiciye ulaşırsanız, o kadar çok kazanç elde edersiniz ve dublaj seçenekleri, kitleyi büyütmek için vazgeçilmezdir; sonuçta herkes her dili bilmiyor. Ayrıca dublaj sayesinde post-prodüksiyonda bazı ses sorunları da giderilebilir. Bu da hikayeye olan ilgiyi en yüksek seviyede tutmak için harikadır.

Dublajın hem izleyiciler hem de yapımcılar için faydaları

Elbette kâr ve erişilebilirlik sadece işin bir kısmı; dublaj stüdyolara daha pek çok açıdan fayda sağlayabilir. Örneğin:

Sansür

Orijinal seste hoşunuza gitmeyen bir şey mi var? Üzerine dublaj yapmanız yeterli. Tersi de mümkün. Orijinal seste olup sonradan çıkarılmış bir bölümü geri getirmek isterseniz, stüdyoya dönüp eski haline döndürebilirsiniz.

Orijinal vizyona sadık kalmak

Yaratıcının vizyonuna sadık kalmak izleyicilerin gerçekten değer verdiği bir şeydir. Bazen yazar, projesini tam da istediği şekilde tamamlayamayabilir. Böyle durumlarda dublaj, yazarın kafasındaki vizyonu hayata geçirmek için devreye girebilir.

İdiomatiklik

Sadece altyazıyla sınırlı kaldığınızda, orijinal sesin asıl mesajını tam olarak aktarmak çoğu zaman zordur. Öte yandan, ekibinizde iyi bir ses yeteneği varsa, diyalogları çok daha akıcı ve doğal hale getirip izleyiciye orijinal yapının, kendi ana diline uyarlanmış halini sunabilirsiniz.

Görme engellilere yardımcı olmak

Çocuklardan bahsettik ama okuyamayan yetişkinler de var. Örneğin disleksi yaşayanlar, altyazı okumaya uğraşmak yerine kaliteli bir dublajı dinlemeyi çok daha fazla tercih edeceklerdir.

Speechify—Çok yönlü bir metin okuma uygulaması

Kendi dublajınızı ve yeniden seslendirmelerinizi yapıp içeriğinizi yepyeni bir izleyici kitlesine açmak ister misiniz? Bunu gerçekleştirmenin birkaç yolu var. Dublajı üstlenmeleri için ses aktörleri tutabilirsiniz ya da kolları sıvayıp kendiniz yapabilirsiniz. Nasıl mı? Metin okuma (TTS) araçlarını deneyebilirsiniz. TTS uygulamaları günümüzde oldukça gelişmiş durumda. Örneğin Speechify, okuma yardımından podcast yapımına, seslendirmeden daha pek çok şeye kadar size eşlik edebiliyor. Gerçekten güçlü bir destek teknolojisi. Görsel-işitsel materyali kendiniz denemek isterseniz, videolarınıza dublaj eklemek için Speechify’ı kullanabilir ve başkalarına ihtiyaç duymadan içerik üretebilirsiniz. Sesler son derece özelleştirilebilir ve bir o kadar da doğal duyuluyor. Çevrimiçi bulabileceğiniz ayrıntılı adım adım rehberlerle dudak senkronizasyonlu dublajda kısa sürede ustalaşıp YouTube video denemelerinden kurumsal videolara, e-öğrenme içeriklerinden hayran yapımı animasyonlara kadar her formatta kaliteli video içerikleri hazırlayabilirsiniz. Bugün Speechify’ı ücretsiz olarak deneyin ya da dublaj ihtiyaçlarınız için ek metin okuma özelliklerine erişmek üzere Speechify Premium’u değerlendirin.

Sıkça Sorulan Sorular

Dublaj becerilerinizi nasıl geliştirebilirsiniz?

Herhangi bir beceriyi geliştirmenin en iyi yolu pratik yapmaktır. Yavaş başlayıp önce orijinal dilde oynamayı deneyin, ardından yeni sesler oluşturmaya ve ağız hareketlerini ayarlamak gibi daha karmaşık aşamalara geçin. Tabii, dublajı sizin için üstlenecek Speechify gibi bir TTS aracı da kullanabilirsiniz.

Dublaj ile çeviri arasındaki fark nedir?

Çeviri, daha genel bir terimdir. Yani dublajda, seslendirmede, yazılı metni bir dilden başka bir dile aktarmada vb. kullanılabilir. Dublaj ise daha spesifik olarak yalnızca filmlerde, animelerde, dizilerde ve benzeri içeriklerde sesin başka bir dile çevrilmesini ifade eder. Bazen bir içeriği başka bir dilde dublajlarken, birebir çeviriden ziyade orijinal dildeki anlamı en iyi şekilde yansıtan bir uyarlama tercih edilir.

İyi dublaj sanatçıları kimlerdir?

Pek çok ünlü ve çok aranan seslendirme sanatçısı vardır. Örneğin, The Last of Us oyunundaki Joel rolüyle tanınan Troy Baker var. Bir de Batman: The Animated Series’teki efsanevi Joker performansıyla meşhur Mark Hamill var.

Dublaj neden zordur?

Dublaj zordur çünkü gerekli tüm aşamalarında ustalaşmak zaman alır. O tuhaf görünümlü ekipmanlarla dolu kayıt stüdyolarını bir düşünün. Kayıt, senkronizasyon ve yeni sesi ekleme gibi her aşamada rahat olmak için bol bol pratik yapmak gerekir. Speechify gibi bir metin okuma aracı, dublaj sürecini epey kolaylaştırabilir.