Fandub là cách cộng đồng người hâm mộ tự mình trải nghiệm nội dung yêu thích và hỗ trợ người khác cùng lúc. Theo định nghĩa từ Wiktionary, fandub là bản lồng tiếng do fan thực hiện lại cho các tác phẩm nước ngoài, thường do những người không chuyên đảm nhiệm và chia sẻ trên mạng xã hội, các trang web chia sẻ video. Đây là việc lồng tiếng chuyển ngữ sang một ngôn ngữ khác, thường là tiếng mẹ đẻ của họ. Họ tự lồng tiếng cho các nhân vật, biến mình thành những diễn viên lồng tiếng không chuyên. Fandub thường xuất hiện trong anime, hoạt hình Nhật Bản hoặc nội dung trò chơi điện tử. Tuy nhiên, fandub không chỉ giới hạn ở anime và game; nó còn có thể áp dụng cho phim người đóng, series truyền hình và thậm chí cả manga – truyện tranh Nhật.
Ai tạo ra Fandub?
Thường thì những người hâm mộ các loại hình giải trí đa phương tiện là người thực hiện fandub, nhưng thực tế bất kỳ ai ở bất kỳ trình độ nào cũng có thể tham gia. Bạn không nhất thiết phải có kinh nghiệm trước đó, nhưng nhiều fandubber khác thường đã từng tự làm các bản lồng tiếng không chính thức cho những series khác hoặc đã rèn luyện kỹ năng nói qua các hình thức khác như radio hoặc podcast. Ngoài ra cũng có cả các chuyên gia tham gia vào mảng này.
Nhìn lại: Lịch sử của Fandub
Fandubbing có một lịch sử khá phong phú. Nó xuất hiện lần đầu vào thời kỳ băng VHS những năm 80 và 90, khi người hâm mộ ở nhiều quốc gia khác nhau lồng tiếng cho các anime như Thủy Thủ Mặt Trăng (Sailor Moon) và Bảy Viên Ngọc Rồng (Dragon Ball). Fansub, tức phụ đề do fan làm, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến hoạt hình Nhật tại các khu vực không nói tiếng Nhật. Thời điểm đó cũng xuất hiện “Fundub”, một dạng lồng tiếng hài hước/parody. Người ta cho rằng trường hợp fundub truy nguyên được đầu tiên là bản fundub năm 1983 do Phil Foglio và Nick Pollotta thực hiện. Họ đã viết một kịch bản hoàn toàn khác so với bản gốc và thu âm giọng nói chèn lên video.
Một nhánh phát triển nổi bật từ fandub là "Abridged Series" (series rút gọn), nơi người hâm mộ cắt ngắn anime và thêm yếu tố hài vào đó. Một ví dụ nổi tiếng là Dragon Ball Z Abridged.
Một dạng fandub khác là "Fandub Thực Tế" (Real-time Fandub), một cách tiếp cận độc đáo khi các diễn viên ngẫu hứng lồng thoại ngay trong lúc xem gameplay. Điều này mang lại cảm giác tự nhiên, sống động và rất cuốn hút khi thưởng thức.
Công cụ tốt nhất để tạo Fandub: Speechify
Với những người đam mê fandub, quá trình này trở nên đơn giản và dễ dàng hơn rất nhiều nhờ Speechify, phần mềm AI chuyển văn bản thành giọng nói (TTS) hiện đại. Với phần mềm lồng tiếng AI Speechify Dubbing, bạn có thể chuyển đổi kịch bản gốc sang nhiều thứ tiếng khác nhau để AI TTS đọc lại. Giọng đọc mà phần mềm tạo ra không kém cạnh gì diễn viên chuyên nghiệp, và người dùng còn có thể chọn chất giọng phù hợp với sở thích của mình.
Kết luận
Nếu bạn là người yêu thích fandub hoặc là fan anime muốn tự sáng tạo bản lồng tiếng cho riêng mình, Speechify chính là công cụ dành cho bạn! Speechify giúp bạn chia sẻ nội dung bằng ngôn ngữ của mình một cách nhanh chóng và dễ dàng. Bạn cũng có thể khám phá thêm các tính năng khác của Speechify như AI Nhân Bản Giọng Nói và AI Video để đáp ứng thêm nhiều nhu cầu sáng tạo khác.
Câu hỏi thường gặp
Fandub có hợp pháp không?
Dù fandub rất vui nhộn và hấp dẫn, một câu hỏi quan trọng thường được đặt ra là: fandub có hợp pháp hay không? Vấn đề này nằm ở vùng xám của bản quyền, vì những người lồng tiếng thường đăng sản phẩm của mình lên các nền tảng ngoài các dịch vụ phát trực tuyến chính thức. Một số công ty dễ tính hơn với tác phẩm do fan tạo ra, nhưng số khác lại bảo vệ quyền tác giả rất nghiêm ngặt. Nếu dự án không nhằm mục đích thương mại, thông thường sẽ được xem là thuộc diện sử dụng hợp lý (fair use). Tuy vậy, bạn vẫn nên tìm hiểu kỹ chính sách bản quyền của chủ sở hữu nội dung gốc trước khi bắt tay vào bất kỳ dự án fandub nào.
Những lợi ích của fandub là gì?
Fandub mang lại nhiều lợi ích khác nhau. Công dụng phổ biến nhất là chuyển thể anime sang các ngôn ngữ chưa có bản lồng tiếng chính thức. Điều này giúp những người ở mọi nền văn hóa có thể thưởng thức anime, thứ trước đây khó tiếp cận do rào cản ngôn ngữ. Fandub còn là nơi để các diễn viên lồng tiếng tiềm năng luyện tập và thể hiện tài năng, vì đây là cơ hội bộc lộ cá tính nhân vật chỉ thông qua giọng nói. Nhờ đó, họ có thể xây dựng hồ sơ nghề nghiệp, phục vụ cho con đường chuyên nghiệp sau này. Fandub cũng giúp duy trì sức hút cho một tác phẩm, khiến cộng đồng fan thêm gắn kết và sôi nổi.
Sự khác biệt giữa lồng tiếng anime chính thức và fandub là gì?
Lồng tiếng anime chính thức và fandub khác nhau như thế nào? Điểm khác biệt chủ yếu nằm ở quy trình và mục đích. Lồng tiếng anime chính thức được thực hiện bởi những diễn viên chuyên nghiệp do các hãng sản xuất thuê. Quá trình này thường nhằm mục đích đưa anime ra thị trường quốc tế rộng lớn hơn. Lồng tiếng chính thức chỉ có ở một số ngôn ngữ nhất định và được ghi âm tại các phòng thu hiện đại.
Fandub, như đã đề cập, là do người hâm mộ thực hiện. Dù không chỉn chu và chuyên nghiệp như lồng tiếng chính thức, nhưng chúng lại chứa đầy đam mê và tình yêu với tác phẩm gốc. Thường thì các bản fandub được thực hiện tại nhà hoặc trong những phòng thu nhỏ với thiết bị không chuyên nghiệp.
Điều gì tạo nên một fandub chất lượng?
Câu trả lời cho vấn đề này khá chủ quan. Một số fan thích những bản fandub bám sát bản tiếng Nhật gốc, số khác lại ưa các bản có nhiều sáng tạo riêng. Điều này có thể là giữ nguyên tông giọng, kịch bản tương tự, hoặc biến tấu nội dung. Dù theo hướng nào, chất lượng âm thanh, lời thoại khớp thời gian và diễn xuất thể hiện đúng cảm xúc nhân vật vẫn là những tiêu chí quan trọng của một fandub tốt.
Những fandub nổi tiếng nào?
Bên cạnh các bản fandub Thủy Thủ Mặt Trăng (Sailor Moon) và Bảy Viên Ngọc Rồng (Dragon Ball), Yu-Gi-Oh! cũng có một series rút gọn nổi tiếng do LittleKuriboh thực hiện, cực kỳ được yêu thích nhờ cách khai thác sáng tạo và dí dỏm xoay quanh bộ anime bài ma thuật đình đám. Lối viết thông minh, châm biếm cùng tài năng lồng tiếng của LittleKuriboh đã biến nó thành một trong những fandub nổi bật nhất cộng đồng anime. Naruto Abridged của MasakoX và Vegeta3986 cũng rất nổi tiếng, gây ấn tượng với cách kể lại hài hước câu chuyện Naruto gốc. Tính giải trí cao, lời thoại duyên dáng cùng diễn xuất lồng tiếng có cá tính đã tạo nên phong cách rất riêng, khiến đây trở thành một fandub được đông đảo fan yêu thích.
Quy trình lồng tiếng anime chính thức diễn ra như thế nào?
Quy trình lồng tiếng anime chính thức diễn ra rất kỹ lưỡng với nhiều bước. Đầu tiên, kịch bản được dịch và đôi khi chỉnh sửa lại để phù hợp khẩu hình nhân vật. Sau đó, diễn viên lồng tiếng được chọn qua các vòng tuyển chọn, rồi mới đến khâu ghi âm. Trong lúc ghi hình, diễn viên sẽ vừa xem anime vừa đọc lời thoại để đảm bảo khớp với khẩu hình nhân vật. Cuối cùng, phần âm thanh mới được phối lại với hiệu ứng và nhạc nền gốc.
