This collection of Sona Van’s poems is a tribute to the victims of genocide and war. With extraordinary feminine sensitivity, the poet looks at the world in all its striking contrasts, constantly probing the depths of her consciousness with new modes of expression. The collection consists of ephemeral poems characterized by dramatic encounters with nothingness in which an uncanny ability to capture extreme situations prevails. Sona Van’s poetry represents the truest testimony of historical experience and the reality in which it still lives. Full of unexpected juxtapositions of time, rhythm, and imagery, the poems are inspiring to believers and skeptics alike.

Full contents:

File 01:

1. Libretto dla pustyni (Libretto for the desert)

File 02:

2. Jestem wiecznym pajakiem (I am the eternal spider)

3. W ciemnosci oszalala… (Going crazy)

4. Gdy mnie nie bedzie… (When I’m gone)

5. Lubie twoja… (I like your…)

6. Wierze… (I believe)

7. Biografia (Biography)

8. Boze Narodzenie (Christmas)

File 03:

9. W tym dniu (On this day)

File 04:

10. Znudzilam sie (I got bored)

11. Zycie… (Life)

12. Gdy chce (When I want)

File 05:

13. Inna zima (A different winter)

File 06:

14. Przysiegam (I swear)

File 07:

15. Zabawa w chowanego (Hide and seek)

16. Wreszcie… (At last)

17. Muzo… (Muse)

18. W dniu… (When)

19. Zderzylam sie z toba… (I bumped into you)

File 08:

20. Dlaczego nie doczekalam konca (Why I didn’t make it to the end)

21. Niebo?… (Sky?)

File 09:

22. Z okna samolotu (From the window of an airplane)

23. . Moja muza… (My muse)

File 10:

24. Emigrant Ormianin (Armenian emigrant)

25. Moje sny niezliczone wariackie (Countless wild dreams)

File 11:

26. Mijaja milosci (Love passes by)

File 12:

27. Jakie to uczucie (What kind of feeling)

File 13:

28. Wziac… czapke? (Take …. a hat?)

File 14:

29. Niewazne jak sie nazywam (It doesn’t matter what my name is)

File 15:

30. Usmiechajacy sie ptak (Smiling bird)

31. Przed chwila zlamal sie (Just broke)

32. Wkrotce zrobi sie ciemno (Soon it’ll be dark)

File 16:

33. Najpierw piorun… na pewno (Lightning comes first)

34. Kiedy… (When)

35. Znalazlam juz (I’ve found it)

36. To nie wydaje mi sie (I don’t think so)

File 17:

37. Poczekaj troche (Wait a minute)

38. Ja?…(Me?)

File 18:

39. Daj mi odejsc (Let me go)

40. Oto i nasza wies (Here is our village)

File 19:

41. Pierwsze skurcze (First contractions)

42. Jesli wina naprawde… (If a fault…)

43. Urodzilam sie z czlowieka (I was born of men)

44. Dobro i zlo (Good and evil)

File 20:

45. Wszechswiat w Tobie (The universe inside of you)

46. Stan moj proroku (Wait my prophet)

File 21:

47. Swiat jest pelen dawnych milosci (The world is full of old love)

File 22:

48. Noc zmienia wszystko (Night changes everything)

49. Ostatnio… (Lately)

File 23:

50. Ballada o koniu (A ballad about a horse)

File 24:

51. Szczesliwy jest ten… (Lucky is the one who sees but not believes)

52. W dni… (During those days)

File 25:

53. Gdy jestem sama… (When I am lonely)

54. Wybudowalam miasto (I created a city)

55. Wiatr… (Wind)

56. Ostatni dzien jesieni… (Last day of fall)

57. Czy pamietasz polane? (Do you remember the glade?)

File 26:

58. Pierwszy byl placz (First there was a cry)

59. Poeta zmarl… (The poet died)

File 27:

60. ,,Tajemnica zycia Wladcy” (The Lord’s secret)

61. Znalazlam Cie Panie Boze (I found you God)

File 28:

62. Laska niewiedzy (Cane of ignorance)

63. Czy byla to chwila… (Was it a moment)

File 29:

64. Osobista historia (A personal story)

65. Czasie… (Time)

SONA VAN (en realidad: Ter-Hovhannisian) es una famosa poeta y viajera Armenia. Nacio en Erevan, Armenia. Su abuelo, un respetado clerigo armenio de la ciudad de Van en Anatolia oriental (de ahi el seudonimo literario del poeta) en el terrible 1915, se quedo en Estambul con una gran parte de su familia. Todos fueron testigos presenciales o incluso victimas de las atrocidades de las jovenes milicias turcas.

Volviendo a sus pensamientos sobre aquellos tiempos terribles, Sona hace una especie de examen de conciencia poetico. En el boceto “Biografia de todo el siglo y aun mas”, escribe:

“… considero que tocar el tema con los dedos de una victima que no es testigo ocular es una cuestion de derecho, arrojo mis garabatos a la basura en un santiamen, despues de hacerlos mil pedazos, como si me hubieran hallado in fraganti. Estoy segura de que este ensayo autobiografico sobre el Medz Yeghern (el Gran Crimen del genocidio armenio) hubiera merecido el mismo destino si la demanda hubiera provenido nuevamente de mi imaginacion pretensiosa o de mi musa charlatana, en vez del silencio de una centuria de las mandibulas llenas de arena o en vez del deforme y sintetico susurro del verdadero rio de sangre que crece dia a dia en mis ojos.”

Las palabras anteriores tambien determinan en gran medida la composicion poetica “Libreto para el desierto” y la forma de la heroina lirica de todo el volumen, cuyo sonido es mudo, desprovisto de exaltacion y patetismo. Este no es un boceto del paisaje del apocalipsis, es un intento de observar el sufrimiento unicamente a traves de los reflejos del dolor en las pupilas de un medio excepcionalmente sensible: el dolor del mundo en las pupilas de una mujer.

Libretto for the Desert gano la Medalla Europea de Poesia y Arte HOMER.

Sona Van (wlasciwie: Ter-Howhannisjan) to znana ormianska poetka i podrozniczka. Urodzila sie w Erywaniu, Armienii. Jej dziadek, szanowany ormianski duchowny z wschodnioanatolijskiego miasta Wan (stad – pseudonim literacki poetki) w straszliwym 1915 roku przebywal w Istambule wraz z duza czescia swej rodziny. Wszyscy oni byli naocznymi swiadkami czy wrecz ofiarami okrucienstw mlodotureckich bojowek.

Powracajac do rozmyslan o tamtych strasznych czasach, Sona dokonuje swego rodzaju poetyckiego rachunku sumienia. W szkicu ,,Zyciorys calego wieku a nawet jeszcze dluzszy” napisze:

,,Poniewaz jestem w pelni przekonana, ze nikt nie ma prawa dotykac tego tematu poza ocalalymi, ktorzy byli swiadkami tych zdarzen, to – niczym przestepca zlapany na goracym uczynku – dre swoje notatki na strzepy i wrzucam je do kosza. Jestem pewna, ze te moja probke autobiografii powiazanej z historia Wielkiej Rzezi spotkalby ten sam los, gdyby motywem jej powstania bylo szukanie rozglosu czy tez upustu dla poetyckiej elokwencji, nie zas milczenie czaszek zapelnianych piaskiem w przeciagu stu lat i przerazliwy, nienaturalny szum prawdziwej rzeki krwi – codziennie kaleczacy moje uszy”.

Powyzsze slowa w duzym stopniu okreslaja rowniez poetycka kompozycje ,,Libretta dla pustyni” i uksztaltowanie bohaterki lirycznej calego tomu, ktorego brzmienie jest wyciszone, pozbawione egzaltacji i patosu. To nie szkic do pejzazu apokalipsy – to proba ogladu cierpienia wylacznie poprzez refleksy bolu w zrenicach wyjatkowo czulego medium: bolu swiata w zrenicach kobiety.

“Libretto for the Desert” zdobylo Europejski Medal Poezji i Sztuki HOMER. Wersja angielska audiobooka w wykonaniu polskiej aktorki Beaty Pozniak zdobylo nominacje do prestizowej nagrody Voice Arts Awards za najlepsza interpretacje.

Libretto dla pustyni RODZIALY (CHAPTERS)

01. Intro + Wstep/Forward

02. Zyciorys calego wieku a nawet dluzszy

ROZDZIAL 1

03. Jestem wieczna? paje?czyca? – 6.33

04. Wiosna – 1:49

05. Moja czarna siostro -3:22

06. Wojna na szklanym ekranie – 3:03

07. Moj dzien’ regulowany klawiszem na pilocie – 2:13

08. Szkic wojenny – 1:43

09. Moj stryj inwalida wojenny – 1:01

10. W moim s’nie -1:45

11. Ten guz – 2:13

12. Allach Akbar – 3:14

13. Z?olnierz lez?al nieruchomo – 3:07

14. Marzenie calkiem na serio – 1:46

15. To moja wina – 2:35

16. Ostatnie wczasy na s’niegu – 2:03

17. Amerykan’ski program telewizyjny – 1:34

18. Pakistanko Aghma pamietam cie – 3:59

19. Potop nie ma tu nic do rzeczy – 3:35

20. Bez pamie?ci – 2:37

21. Zbombardowany dom przy granicy 1:18

22. Mam dusze? – 2:42

23. Sen o naistotniejszej z wojen – 1:43

24. Gdyby tak z?olnierze przewrocili sie? w grobie i powrocili do domu – 2:00

25. Ojcze nasz – 1:36

26. Od zarania dziejow 0:59

27. Jedyna dobra rzecz to Soczi – 3:50

ROZDZIAL 2

28. Witajcie siostry moje – 13:11

29. Sny na pustyni – 2:18

30. Zwykly kaprys – 2:01

31. Jest taka rzeka – 2:41

32. W moim s’nie – 1:12

33. Czy widziales’ – 2:38

34. Gdy przyroda oboje?tna jest – 1:13

35. Senne metamorfozy – 2:02

36. Moja pamie?c’ – 3:04

37. Obrazy dziecin’stwa 2:48

38. Szeherezada pustyni 4:17

39. Jestem zas’lubiona pustyni 2:16

ROZDZIAL 03

40. Taniec na piasku – 2:57

41. Iluzoryczne – 1:27

42. Obrazy dziecin’stwa – 2:15

43. Der Zor – 2:18

44. Narodzilam sie? 1:47

45. Requiem dla poetow 1:39

46. Gdy podczas porodu umarla z?ona poleglego Fedaina – 2:23

47. Nagrobki Fedainow – 2:21

48. Armagedon – 1:45

49. Poranek – 2:00

50. Ciernie w Fezach – 1:56

51. S’wietlista dziewica – 1:27

52. Powracaja?cy sen Araratu – 2:56

53. Jak Aralezy – 1:34

54. Reportaz? telewizyjny – 2:03

55. Chwyc’cie mnie za re?ce – 1:10

56. Zawodowi z?alobnicy – 2:24

57. Etiuda filmowa z Hollywood w wykonaniu moich bylych – 2:12

58. Lotos – 2:37

59. Mys’l moja – 2:13

60. Kamuflaz? – 1:12

61. Ugoda – 1:54

62. Wojno – 2:10

63. Kosmiczna przemiana – 2:04

64. Po awarii reaktora w japon’skim mies’cie – 2:28

65. Meteoryt tunguski – 1:44

66. Dluga rozmowa z kotem Pablo – 3:26

67. Blogoslawieni Ci, ktorzy widza? i nie wierza – 1:40

68. Nie placz po mnie moj Erewaniu – 2:33

69. Outro – 3:31

In A Libretto for the Desert, Sona Van’s subject is the Armenian genocide, also known as the Great Catastrophe. Van’s parents and grandparents were driven into exile due to this horrific event. Her poems reflect a personal connection to this history as well as the universality of loss, persecution, and intolerance.