Disleksi belgeselleri

Disleksi bir tür öğrenme bozukluğudur ve okuma, bazen de yazma güçlüğüne yol açar. Bu, okuma bozukluğu türlerinden yalnızca biridir. Disleksi, kişilerin yazılı metinlerle çalışmasını zorlaştırabilir, ancak zekâyı etkilemez; disleksiye sahip bireyler elbette başarılı bir hayat sürdürebilir.

Ne yazık ki, disleksisi olan çocuklar, disleksi nedeniyle daha küçük yaşlarda ciddi duygusal ve zihinsel sıkıntılar yaşayabilirler. Bu travmanın sebebi, arkadaş zorbalığından okulda yaşanan başarısızlık deneyimlerine kadar pek çok etken olabilir.

Disleksiye yönelik önyargıyı kırmak için önce bu durumla ilgili farkındalık yaratmamız gerekiyor. Bunun harika yollarından biri de en iyi disleksi belgesellerinden bazılarını izlemek. İşte önerdiklerimizden birkaçı!

Disleksiye Sarılmak

2013 yapımı Disleksiye Sarılmak belgeseli, bu öğrenme güçlüğüyle baş etmeye çalışanlar ve konuyu daha iyi anlamak isteyen herkes için mutlaka izlenmesi gereken bir yapım. Çoğu sağlık içerikli filmin aksine Luis Macias’ın bu eseri, disleksiye bir lise öğrencisinin gözünden bakıyor. Ayrıca ebeveynler, yetişkin disleksikler ve öğretmenlerle yapılan röportajlar sayesinde disleksiyle yaşamanın farklı yönleri de gözler önüne seriliyor.

İzlemek için bağlantı: https://www.youtube.com/watch?v=cBIK0XVPbXo

Soldan Yazıya

Bir saatten kısa bir sürede Soldan Yazıya, disleksi yüzünden okuyamamanın nasıl bir his olduğunu çarpıcı biçimde anlatıyor. Ancak izleyiciyi, benzer belgesellerin aksine, umutsuzluğa sürüklemiyor. Bunun yerine, disleksiklerin pek çok güçlü yönünü gösteriyor ve disleksi ya da diskalkuli (matematiksel disleksi) gibi öğrenme güçlüklerine rağmen yüksek başarılara ulaşmanın mümkün olduğunu ortaya koyuyor.

YouTube’da izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=GPhV9SyVmwA

Disleksiye Yolculuk

HBO’nun belgesel ve TV programlarından daha iyisini bulmak zordur; 2011 yapımı Disleksiye Yolculuk da bunun istisnası değil. Bu durumun etrafındaki gizem ve efsaneleri ele almasının yanı sıra, filmin en güçlü yanı Alan Raymond ve eşi Susan. Oscar ödüllü bu ikili, güçlü prodüksiyon ve yönetmenlikleriyle disleksiyi adeta kırmızı halıya taşıyor ve izleyiciyi ekrana kilitliyor.

Filmin tamamını çevrimiçi olarak HBO.com'dan izleyebilirsiniz. Fragmanı ise burada: https://www.youtube.com/watch?v=geyQxNuG2xg

Büyük Resim: Disleksiye Yeniden Bakış

Disleksiyle yaşamanın nasıl hissettirdiğine dair bir diğer harika bakış açısı da 2012 yapımı Büyük Resim: Disleksiye Yeniden Bakış belgeselinde sunuluyor. Disleksiyle yaşayanların kaçınılmaz mücadelelerini anlatmasına rağmen, aynı zamanda birçok disleksi sahibi kişinin (örneğin Richard Branson) son derece zeki olduğuna dair ilginç bilgiler de paylaşıyor. Bunu da, disleksiklerin ister istemez kalıpların dışında düşünmek zorunda kalmaları nedeniyle, diğer insanlara kıyasla daha yüksek IQ geliştirdiklerini öne sürerek açıklıyor.

Fragmanı hemen buradan izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=J1uPlM8ctI8

Disleksi: Dil ve Çocukluk

Amerika Birleşik Devletleri’nde HBO ne ise, İngiltere ve Avrupa’da da BBC belgeseller için benzer bir altın standarttır. Onların ünlü yapımı Disleksi: Dil ve Çocukluk, bu öğrenme güçlüğü üzerine çekilmiş en iyi belgesellerden biri kabul edilir. Alışılagelmiş istatistikler ve röportajların yanı sıra, bu filmde bir kişinin bir dilde disleksi yaşarken başka dilleri normal şekilde okuyabildiği durumlara da değiniliyor.

BBC’nin internet sitesinde ücretsiz olarak dinleyebilirsiniz. Bağlantı: https://www.bbc.co.uk/sounds/play/w3ct16c7

Dispatches: Disleksi Miti

Diğer belgesellerden farklı olarak Dispatches: Disleksi Miti, çocuklarla yapılan röportajlara odaklanmadığı gibi, öğretmenler ve veliler ile yapılan söyleşileri de arka planda bırakıyor. Bunun yerine, çoğumuzun disleksiyle ilgili sahip olduğu mitlere ve yanlış kanılara yoğunlaşıyor. Hatta disleksi hakkındaki bu yanlış inanışların ve mevcut okul sisteminin, bu zorlukla baş etmeye çalışanlar için işleri daha da zorlaştırdığını öne sürüyor. Çevremizdekilere nasıl destek olabileceğimizi görmek için mutlaka izlenmesi gereken bir yapım.

Tamamını YouTube'dan buradan izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=6lrAQedApVg

Disleksiya: Film

Son olarak, Harvey Hubbell the Fifth’in belgeseli Disleksiya: Film'den bahsetmemiz gerekiyor. Bu belgesel, disleksinin aslında bir zorluk ya da engel değil, öğrenme biçimindeki bir farklılık olduğuna dair ilginç bir noktaya vurgu yapıyor. Daha önce sözünü ettiğimiz Büyük Resim: Disleksiye Yeniden Bakış ile benzer düşünceler paylaşsa da, yeni görüşler ve taze bakış açıları da sunuyor. Ayrıca Billy Bob Thorton da filmde yer alıyor; çalışmalarını seviyorsanız mutlaka şans vermelisiniz.

Şu anda Amazon Prime’da izleyebilirsiniz. Öncesinde mutlaka fragmanına göz atın: https://www.youtube.com/watch?v=oqJZn4ugfas

SSS

Disleksisi olan kişilerde IQ daha mı yüksektir?

Her ne kadar okumayla ilgili güçlükler yaşasalar da, disleksi insanların IQ’sunu etkilemez. Çoğu disleksik, toplumun geri kalanıyla aynı şekilde ortalama ya da ortalamanın üzerinde zekâya sahiptir ve bazıları üstün hatta çok üstün IQ puanlarına sahip olabilir.

Bu filmlerden hangisi disleksi adlı öğrenme güçlüğünü ele alıyor?

Film Taare Zameen Par (Yerdeki Yıldızlar), disleksisi olan bir çocuğun zorlu hayatını ve yatılı okulundaki resim öğretmeninin sanat yeteneğini keşfetmesinin ardından gelen başarısını konu alır.

Disleksinin kırmızı bayrakları (uyarı işaretleri) nelerdir?

Çocuklarda disleksiye işaret edebilecek kırmızı bayraklar ya da belirtiler şunlar olabilir:

• Tekerlemeleri öğrenmede veya kafiyeleri ayırt etmede zorluk
• Okumayı öğrenmeye karşı isteksizlik ya da ilgi eksikliği
• Kendi isminde geçen harflerin adlarını hatırlamada ya da adını yazmayı/harfleri hecelemeyi öğrenmede güçlük
• Alfabeyi ezbere saymakta zorlanma
• Küçük kelimeleri yanlış okumak veya atlamak

Disleksi için en iyi kaynaklar nelerdir?

Disleksiyle ilgili en iyi kaynaklardan bazıları şunlardır:

• Amerikan Konuşma-Dil-İşitme Derneği (ASHA)
• Headstrong Nation
• Uluslararası Disleksi Derneği (IDA)
• LD Online
• Lime Connect
• Ulusal Öğrenme Bozuklukları Merkezi (NCLD)
• Neuhaus Eğitim Merkezi
• Özel Eğitim Programları Ofisi (OSEP)

Disleksi beyni nasıl etkiler?

Disleksi, okuma ve yazma sırasında beynin olağan işlem kalıplarını değiştirerek bazı bölgelerin daha az, bazılarının ise daha fazla etkinleşmesine yol açar.

Disleksinin tanımı nedir?

Disleksi, kişilerin harf ve kelimelerdeki konuşma seslerini tanımasını ve bunları eşleştirmesini zorlaştıran bir öğrenme bozukluğudur.

Disleksinin bazı sebepleri nelerdir?

Disleksinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı araştırmalar, durumun genetik olabileceğini; disleksi öyküsü bulunan ailelerde, belirli beyin bölgelerini etkileyen genlerin aktarılma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Disleksinin bazı belirtileri nelerdir?

Disleksi belirtileri şunları içerebilir:

• “b” ve “d” gibi benzer harfleri karıştırmak
• Yanıtları yazmakta zorlanmak ancak sözlü olarak ifade ederken zorlanmamak
• Kelimelerdeki harflerin sırasını karıştırmak
• Yavaş okumak ve yüksek sesle okurken sık hata yapmak

Başarılı olmuş ünlü disleksikler kimlerdir?

Disleksiye sahip pek çok ünlü kişi vardır! Disleksiye rağmen büyük başarı elde etmiş bazı isimler şunlardır:

• Leonardo da Vinci
• Walt Disney
• Orlando Bloom
• Albert Einstein
• Maggie Aderin-Pocock
• Charles Schwab